Słownik pojęć dekarskich cz. 1

A

alucynk -
stop cynku z aluminium (np. 43,3% wag. Zn; 55% wag. Al; 1,6% wag. Si) stosowany na powłoki ochronne, między innymi blach stalowych.

Alucynk, znany również jako galwalumina, jest materiałem wyjątkowo odpornym na korozję, który łączy zalety zarówno aluminium, jak i cynku. Oferuje lepszą ochronę niż tradycyjne powłoki cynkowe, szczególnie w środowiskach narażonych na działanie soli i wilgoci.

Ciekawostką jest to, że zastosowanie alucynku nie ogranicza się tylko do blach stalowych. Jest on również wykorzystywany w budownictwie do produkcji elementów konstrukcyjnych, rur, profili oraz akcesoriów dachowych. Dzięki swojej wytrzymałości i estetyce, alucynk znajduje zastosowanie także w architekturze, na przykład w elewacjach czy systemach fasadowych.

aluminium - 
glin, aluminium to nazwa techniczna, symbol chemiczny Al, liczba atomowa 13, masa atomowa 26,9815, temperatura topnienia 660oC. Lekki metal wykorzystywany, między innymi do produkcji lekkich stopów aluminium, folii, farb ochronnych, materiałów wybuchowych. Z blachy alu (także powlekanej) wykonuje się pokrycia dachowe, systemy rynnowe i obróbki blacharskie

angoba -
oczyszczona, uszlachetniona, upłynniona glina nakładana cienką warstwą na po wierzchni wysuszonego wyrobu ceramicznego (tu na dachówki) i wypalana razem z nim

attyka - 
ścianka zasłaniająca dach, dawniej zdobiona i zwieńczona różnymi figurami

B

blachodachówka -
pokrycie dachowe z blachy wytłaczanej na kształt dachówek. Arkusz blachodachówki ma zazwyczaj około 1,1 m szerokości i do kilku metrów długości. Najczęściej wykonuje się ją z blachy powlekanej.

Blachodachówka jest nowoczesnym i popularnym materiałem dachowym, który łączy estetykę tradycyjnych dachówek z trwałością i lekkością metalu. Dzięki swojej konstrukcji, blachodachówka jest odporna na ekstremalne warunki pogodowe, takie jak silny wiatr, deszcz czy śnieg, co sprawia, że jest doskonałym wyborem na pokrycie dachowe zarówno w budownictwie mieszkaniowym, jak i użytkowym.

Ciekawostką jest to, że blachodachówka może być produkowana w różnych kolorach i wykończeniach, dzięki czemu można ją dopasować do stylu i kolorystyki praktycznie każdego budynku. Ponadto, blachodachówki są stosunkowo lekkie, co minimalizuje obciążenie konstrukcyjne dachu i ułatwia montaż

blacha powlekana -
blacha, na przykład stalowa ocynkowana z naniesioną powłoką ochronną w wielu różnych kolorach. Występuje kilka rodzajów tych powłok, służących zarówno ochronie przeciwkorozyjnej, jak i estetyce. Z blach powlekanych wytłacza się blachodachówki oraz wykonuje się obróbki blacharskie.

Blacha powlekana to wszechstronny materiał, który łączy w sobie zalety metalu, takiego jak stal ocynkowana, z dodatkową ochroną i estetyką dzięki różnorodnym powłokom. Te powłoki mogą być zarówno organiczne, jak i nieorganiczne, i są aplikowane w celu zapewnienia długotrwałej ochrony przed korozją, wpływem czynników atmosferycznych, a także w celu poprawy wyglądu zewnętrznego materiału.

C

ciesielstwo -
ciesielka, ciesiołka, cieślarka. Rzemiosło zajmujące się wykonywaniem drewnianych konstrukcji budowlanych, między innymi więźb dachowych.

Ciesielstwo jest jednym z najstarszych i najbardziej fundamentalnych rzemiosł w historii budownictwa, datowanym już od czasów prehistorycznych. Zajmuje się ono projektowaniem, wytwarzaniem, montażem oraz naprawą drewnianych konstrukcji budowlanych, w tym więźb dachowych, szkieletów domów, stropów, schodów oraz innych elementów konstrukcyjnych i architektonicznych wykonanych z drewna.

Więźby dachowe są jednym z najważniejszych elementów konstrukcyjnych w ciesielstwie, zapewniającym stabilność i wytrzymałość dachu oraz całego budynku. Tradycyjne metody ciesielskie, takie jak łączenie na jaskółczy ogon czy wpusty, są cenione za swój estetyczny wygląd i trwałość, mimo że w nowoczesnym budownictwie często zastępuje się je technikami bazującymi na użyciu gwoździ, śrub i metalowych łączników.

Ciekawostką jest, że ciesielstwo nie ogranicza się tylko do pracy z drewnem naturalnym. Współcześni cieśle mogą również pracować z drewnem inżynieryjnym, takim jak klejone warstwowo drewno (LVL), klejone na zimno lub na gorąco drewno lamelowe (GLULAM), oraz inne nowoczesne materiały drewnopochodne, które oferują dodatkowe zalety w zakresie wytrzymałości, stabilności i odporności na warunki atmosferyczne.

Pomimo rozwoju technologii i pojawienia się nowych materiałów budowlanych, ciesielstwo nadal pozostaje kluczowym rzemiosłem w budownictwie, ceniącym się za unikalne połączenie tradycji, estetyki i funkcjonalności. Wiedza i umiejętności cieśli są przekazywane z pokolenia na pokolenie, ewoluując przy tym, aby sprostać nowym wyzwaniom i potrzebom współczesnego budownictwa.

D

dach dwuspadowy -
ma dwie połacie dachowe oraz dwie ściany szczytowe, które mogą być przykry te połacią dachową lub wystawać poza nią.

Dach dwuspadowy to jedna z najbardziej rozpowszechnionych form konstrukcyjnych dachów, charakteryzująca się prostotą konstrukcji oraz efektywnością w odprowadzaniu wody i śniegu. Dwa spady dachu schodzą się na grzbiecie, tworząc dwie równoległe połacie, które opadają od wspomnianego grzbietu do krawędzi dachu. Ściany szczytowe, zwane także ścianami czołowymi, zamykają konstrukcję dachu od strony wschodniej i zachodniej.

Ciekawostką jest, że dachy dwuspadowe są popularne na całym świecie, ale ich kształt i kąt nachylenia połaci mogą różnić się w zależności od regionu, co jest dostosowane do lokalnych warunków pogodowych i estetycznych preferencji. Na przykład, w regionach o obfitych opadach śniegu, takich jak Skandynawia, dachy dwuspadowe mają często większy kąt nachylenia, aby ułatwić śniegowi zsuwanie się z dachu. Natomiast w regionach o łagodniejszym klimacie, kąt nachylenia może być mniejszy, co nadaje budynkowi bardziej stonowany wygląd.

Dachy dwuspadowe oferują również duże możliwości adaptacyjne, umożliwiając łatwą rozbudowę domu o dodatkowe przestrzenie mieszkalne, takie jak poddasza, czy realizację różnorodnych projektów architektonicznych poprzez dodawanie lukarn, okien dachowych, czy tarasów dachowych.

Jednym z kluczowych aspektów konstrukcyjnych dachu dwuspadowego jest zapewnienie odpowiedniej wentylacji oraz izolacji termicznej, co ma kluczowe znaczenie dla komfortu termicznego wnętrz oraz dla długotrwałości całej konstrukcji dachowej. Dlatego projektowanie dachu dwuspadowego wymaga nie tylko umiejętności technicznych, ale także wiedzy na temat materiałów budowlanych i nowoczesnych technik izolacyjnych.